Werken met mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag sprak Marijn van ’t Hoen niet bepaald aan. ‘Betaald worden om klappen te krijgen, daar had ik niet zo veel zin in.’ De werkelijkheid is echter heel anders, heeft hij inmiddels ontdekt. ‘De verbondenheid die ik ervaar met cliënten is heel bijzonder!’
Als automonteur ontdekte Marijn dat hij toch liever met mensen werkte. Inmiddels zit hij in het derde jaar van zijn opleiding Social Work en werkt hij als leerling-begeleider bij Philadelphia-locatie Pilotenweg in Emmeloord. Op deze locatie ondersteunt een team van dertien begeleiders vijf cliënten met een ernstige verstandelijke beperking. ‘Na een stage op een Zorg & Wonen-locatie van Philadelphia wilde ik, ondanks mijn vooroordelen, toch eens proberen hoe het was om te werken met mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag. Na mijn tweede dag zat ik thuis op de bank en ik wist “dit is het gewoon”. Ik was betoverd.’
Aan het puzzelen
‘Je werkt met mensen die moeite hebben met communiceren, die niet gewoon kunnen zeggen wat ze willen. Dat betekent dat je de hele dag alert bent op signalen in het gedrag van cliënten en hoe je die moet interpreteren. Eigenlijk ben je de hele dag aan het puzzelen, je staat de hele dag aan. In het team overleg je steeds met elkaar hoe je iets gaat oppakken. Het is geweldig als dat vruchten afwerpt. Zoals met de cliënt die het heel spannend vond om gezamenlijk te eten en meestal alleen at. Inmiddels eet ze op bepaalde dagen met de groep mee. We hebben mooie gesprekken aan tafel en de cliënt eet in de groep veel beter dan alleen. Dat is zo ontzettend fantastisch!’
Kippenvelmoment
Een ander voorbeeld is dat van een cliënt die soms dagen slecht in zijn vel zat. Schelden, tieren en automutileren waren dan het gevolg. Door observatie ontdekt het team dat de dag totaal anders verloopt als de cliënt ’s ochtends na het wakker worden nog even terug naar bed gaat. ‘Een begeleider blijft dan bij hem tot hij weer wakker wordt. Dat maakt voor hem een gigantisch verschil. Door als team dingen samen uit te proberen, buiten de kaders te denken en je te verplaatsen in de cliënt, bedenkt iemand opeens dat de cliënt het misschien naar vindt om alleen wakker te worden. Dat is echt een kippenvelmoment!’
Cliënten spiegelen jou
Het werk is niet makkelijk, geeft Marijn aan. ‘Het is topsport en je moet goed voor jezelf zorgen. Als ik goed in mijn vel zit, zie ik dat terug bij cliënten. Maar andersom ook: als ik een mindere dag heb, spiegelen cliënten dat meteen. Het is dus enorm belangrijk om je eigen problemen onder ogen te zien. In mijn opleiding heb ik veel blokkades opgeruimd en dat helpt mij er beter voor de cliënten te zijn. Zo kunnen cliënten bij mij tot rust komen.’ Evenwichtig, nuchter, liefdevol en doorzettingsvermogen zijn belangrijke eigenschappen die je in dit werk nodig hebt.
Trots op kleine stapjes
Volgens Marijn is het grootste misverstand dat mensen met moeilijk verstaanbaar gedrag alleen maar agressief zijn. ‘Sinds ik hier werk ben ik één keer geslagen, op mijn been. De verbinding die ik hier echter met cliënten ervaar, heb ik nooit eerder zo gehad. Ik ga iedere dag met plezier naar mijn werk en blijf hier ook na mijn studie werken. Je vervult meerdere rollen: van begeleider, familielid en vriend. Deze mensen hebben liefde en genegenheid nodig en een vertrouwensrelatie opbouwen is heel belangrijk. Dan kun je samen werken aan hun doelen. Dat gaat met hele kleine stapjes, maar elke keer als we iets bereiken ben ik zó trots. Daar krijg ik energie van!’