Bewustwording dankzij screening van horen en zien: ‘Er kwam zoveel uit, dat hadden we niet verwacht’

Linda werkt als verpleegkundige op locatie Phila Rank in Gorinchem. Hier wonen 36 oudere bewoners met een medische zorgvraag. ‘Qua leeftijd komen alle bewoners in aanmerking voor screening van horen en zien’, vertelt Linda. ‘We liepen er tegenaan dat opticiens, audiciens, oogartsen en kno-artsen vaak geen ervaring hebben met onze doelgroep. Ze kunnen de onderzoeken niet goed uitvoeren en daardoor niet goed adviseren. Toen ik las dat Philadelphia intern screening van horen en zien aanbiedt, dacht ik: dit pak ik op.’

De screeners kwamen langs op de locatie. In de ene ruimte werd het gehoor van bewoners getest, in een andere ruimte hun zicht. Linda: ‘Er kwam heel veel uit. Van de 36 bewoners bleken er ongeveer 30 problemen te hebben met hun gehoor en/of zicht. 4 van hen zijn zelfs maatschappelijk blind. Dat betekent dat je nog maar maximaal 5 procent ziet.’

Op het moment dat er vervolgonderzoek nodig is, worden bewoners doorverwezen naar experts op dit gebied. Naar een audiologisch centrum als Kentalis of Pento voor horen. En naar Visio of Bartiméus voor zien. Bij Phila Rank bleek bij een van de bewoners acute staar de oorzaak van haar slechte zicht. ‘Ze moest bijna overal bij geholpen worden, ook in huis’, zegt Linda. ‘Na de behandeling kan ze weer veel zelf. Ze loopt nu zelfs weer met een rollator buiten.’

De screening leidde dus tot betere ondersteuning van de bewoners. Maar zorgde ook voor aha-momenten bij de begeleiders. Linda: ‘Het leverde enorm veel bewustwording op. Zo is er een bewoner die vaak door de woonkamer schreeuwde en moeilijk aan te sturen was. Nu we weten dat ze slecht hoort én slecht ziet, benaderen we haar op een andere manier. Daardoor gaat het beter.’

De uitkomsten van de screening zijn niet alleen belangrijk voor de directe begeleiding. ‘We keken bijvoorbeeld ook opnieuw naar de tafelindeling’, legt Linda uit. ‘Als je links niks hoort, maar iedereen aan tafel links van je zit, kun je geen gesprek volgen. Dat kan lekker rustig zijn, maar ook vervelend.’ Ook gaan ze nu anders om met de verlichting. ‘Schemerverlichting ’s avonds is gezellig, maar als je slecht ziet is het heel vermoeiend.’

Net als Linda, werkt ook Anouk met oudere bewoners. Ze is coördinerend begeleider op locatie Anfieldroad in Amsterdam. Hier wonen voornamelijk ouderen met een lichte verstandelijke beperking. ‘Eerder vond er een keer per twee jaar een gehoorscreening plaats bij de bewoners’, vertelt ze. ‘Door een verandering in de financiering zijn externe organisaties hiermee gestopt. Toen hoorde ik dat Philadelphia ook gehoorscreening aanbiedt. Zo kwam ik in contact met het Horen en Zien-team.’

Anouk is heel enthousiast over het verloop van de gehoorscreening. ‘We spraken twee dagen af. Per dag werden 8 tot 9 bewoners gescreend. Ik regelde een aparte ruimte waar de screening kon plaatsvinden. Een voor een kwamen de bewoners langs. Ik bleef bij ze, omdat ik merkte dat veel bewoners het toch wel heel spannend vonden. Maar de screeners waren zo relaxed. Ze kennen de doelgroep en nemen de tijd.’

Ook op Anfieldroad kwam er het nodige uit de screening. ‘Ook dingen die we echt niet hadden verwacht’, vertelt Anouk. ‘We moesten met veel bewoners naar de huisarts om hun oren te laten uitspuiten. Voor 5 bewoners ga ik een afspraak maken met Kentalis. Zij komen dan langs om het gehoor van de bewoners verder te onderzoeken.’

Anouk vindt het fijn dat Philadelphia de screening zelf intern aanbiedt. ‘Dit is veel laagdrempeliger dan meteen een organisatie als Kentalis inschakelen. Zeker met oudere bewoners is het goed om zo’n screening standaard eens in de zoveel jaren te doen.’