Zelforganisatie: de kwartjes vallen

‘Er is meer energie en ruimte voor zelforganisatie’, merkt Inge Bos, gids zelforganisatie. ‘Nu corona wat is weggezakt, krijgen we steeds meer vragen en teams maken echt mooie stappen. Zelforganisatie leeft meer nu.’ En dat is mooi, want zelforganisatie gaat niet meer weg. Het is dé manier van werken binnen Philadelphia.

Directeuren, teams in de regio, teams van de serviceorganisatie. Zelforganisatie geldt voor iedereen, iedereen doet mee. Dat wordt weleens vergeten. Maar volgens Inge is het heel eenvoudig: ben je onderdeel van een team – of dat nu een managementteam of een zorgteam is – dan werk je volgens de principes van zelforganisatie.

Grootste misverstand

‘Zelforganisatie wordt soms heel groot gemaakt. Sommige collega’s denken dat het weer iets nieuws is waar ze mee aan de slag moeten. “Daar gaan we weer!” Maar dat is niet waar, het is het grootste misverstand dat er is over zelforganisatie. Ik ben inmiddels anderhalf jaar gids en in de praktijk merk ik dat teams al heel veel doen. Zonder dat ze weten dat dát zelforganisatie is. Als gids help ik teams bewust te worden van wat zelforganisatie is, wat ze al doen en hoe ze het eenvoudiger kunnen maken. En ik help managers meer hun rol te pakken. Dat is dit jaar echt een speerpunt: de rol van leidinggevenden binnen zelforganisatie.’

Je doet het samen

Het is belangrijk dat iedereen ruimte krijgt zich te laten horen, ook degenen die wat meer tijd nodig hebben. En dat iedereen zich verantwoordelijk voelt voor wat er gebeurt. ‘Als team bepaal je zelf wat er gedaan moet worden en hoe je dat doet. Er is niet één iemand die beslist; de beslissingen neem je met z’n allen. Of het team wijst iemand of een groepje aan. Het voordeel is dat je dan sneller besluiten kunt nemen, maar het vraagt wel dat je elkaar volledig vertrouwt.’

IJzersterk verhaal

Inge heeft gemerkt dat het ontzettend goed werkt als je het niet meteen gaat hebben over wie wat doet. ‘Nee, eerst hebben we het over de visie. Heb je als team wel hetzelfde doel voor ogen? Pas als dat helder is, ga je afspraken maken. Dat was echt een wauw-moment bij een team dat ik begeleid. Het was de vierde bijeenkomst zelforganisatie en ik vroeg: als ik kom met mijn broer die hier wil wonen, wat hebben jullie dan te bieden? Opeens werd heel duidelijk wat de waarde van het team en de locatie was. Ze hadden een ijzersterk verhaal. En toen vielen ook de kwartjes rondom zelforganisatie. Hier gaat het dus om, zeiden ze. Als je hetzelfde doel hebt, kun je elkaar daar op aanspreken.’

In je DNA

De kernactiviteiten verdelen is nog geen zelforganisatie, waarschuwt Inge. ‘Zelforganisatie is een manier van werken die echt in je DNA moet komen. Het is niet iets dat je afvinkt, van “zo dat hebben we ook weer gedaan”. Waar je ook mee bezig bent, bijvoorbeeld een roosterprobleem, je kijkt ernaar door de ogen van zelforganiserende principes. Bij sommige teams hoef ik maar één keer aan te schuiven en die gaan dan zelf verder aan de slag, bijvoorbeeld met de tools uit het Atelier. Bij andere teams kom ik vaker. Ieder team doet het op z’n eigen manier. Waar ik trots op ben, is dat er beweging is. Voor veel teams is zelforganisatie concreet geworden.’

Nog niet gestart? Ga naar een inloopbijeenkomst of neem contact op met een gids via zelforganisatie@philadelphia.nl om je op weg te helpen!